Cách Hà Nội 95km, khu du lịch sinh thái Tràng An là một quần thể danh lam - thắng cảnh được các nhà khoa học ví như một "bảo tàng địa chất ngoài trời" với nhiều hang động, núi non, thung nước, rừng cây và các di tích lịch sử nằm xen kẽ nhau.
Công ty cổ phần dược phẩm An Thiên Khu sinh thái hang động Tràng An là một trong những danh thắng của Việt Nam ứng cử di sản thiên nhiên thế giới. Toàn bộ khu hang động này chủ yếu thuộc huyện Hoa Lư và một phần phía tây bắc thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình.
Công ty dược phẩm An Thiên Khu du lịch sinh thái Tràng An được ví như một “Hạ Long cạn”. Nơi đây có hệ thống núi đá vôi và hang động tự nhiên hết sức đa dạng. Nhiều dãy núi đá vôi vách dựng đứng ôm trọn cả thung lũng, dưới chân các dãy núi đá vôi có rất nhiều hàm ếch, cửa hang là dấu tích sự xâm thực của nước biển. Đến Tràng An, du khách sẽ không khỏi ngỡ ngàng với núi đá chon von, cỏ cây xanh ngắt cùng những thung nước trong vắt dưới chân vách đá và nhiều hang động kỳ bí.
Dược phẩm An Thiên Tràng An có chừng 50 hang động có nước trong khoảng 100 hang động, được nối với nhau bởi gần 30 thung, các thung lại thông với nhau qua các hang thủy động tạo nên hệ thống xuyên thủy động như một trận đồ bát quái vừa kỳ ảo vừa biến hóa khôn lường. Như sự sắp đặt vô tình của tạo hóa khiến cho chặng đi chặng về không lặp lại như con đường độc đạo trên nước. Cùng với cảnh quan thiên nhiên sơn thủy hữu tình, nên thơ, đặc điểm này tạo cho Tràng An một nét độc đáo mà hiếm nơi nào có được.
Các thung ở đây đều mang một vẻ đẹp riêng, mây trời, non xanh, nước bạc hoà quyện vào nhau, thoắt ẩn, thoắt hiện giống như bức tranh thủy mặc khác nhau về núi và nước. Thung lớn nhất là thung Bậc Bài (366.000 m²), thung nhỏ nhất là thung Sáng (15.400 m²).
Du khách xuống thuyền để khám phá sự kỳ bí của Tràng An. Không gian mở ra cả một vùng non nước mây trời khoáng đạt. Đáy nước trong xanh in sắc núi. Trên những rừng cây tự nhiên là nơi trú ngụ của nhiều loài chim thú.
Toàn vùng Tràng An là bạt ngàn không gian sơn thủy hữu tình. Bức tranh thiên nhiên ở đây thông thoáng, êm ái, thanh cao, tươi tắn mà vẫn tạo vẻ khêu gợi đầy hấp dẫn, sinh động. Tràng An có 31 thung, 48 hang động xuyên thuỷ đã được phát hiện trong đó có những hang xuyên thủy dài 2.000m như hang Địa Linh, hang Sinh Dược, hang Mây…. Mỗi hang một vẻ..
Điểm dừng đầu tiên trong cuộc hành trình của du khách là đền Trình - tương truyền rằng ngôi đền đã được xây dựng từ rất lâu rồi và là nơi mà nhân dân trong vùng thờ hai vị giám quan nhà Đinh, các ông là những người bảo hộ khu vực này.
Rời đền Trình, du khách bắt đầu cuộc hành trình khám phá các hang. Điều làm nên sự hấp dẫn trong hang là hệ thống nhũ đá tự nhiên cùng dòng nước mát lạnh, men theo những lối mòn hằn sâu trên vách hang, tạo thành những dòng chảy uốn lượn. Mỗi hang ở đây lại có những đặc trưng thể hiện ngay từ tên gọi của hang và gắn với những truyền thuyết riêng.
Trong các hang có nhiều nhũ đá không ngừng biến đổi. Những giọt nước chảy ra từ trần hang làm không khí trong hang mát lạnh. Hang Tối có lòng hang rộng hẹp biến đổi bất ngờ. Hang Sáng, mọi thứ đều sáng long lanh với những nhũ đá pha cát óng ánh kỳ lạ.
Hang Tối (dài khoảng 250 m)
Lối vào hang Sáng (dài 30 m)
Cửa vào hang Địa Linh
Hang Nấu Rượu và hang Cơm gần đó với truyền thuyết ngày xưa có một ông khổng lồ nấu rượu ở đây, mang rượu và cơm ra núi ngồi ăn. Vòng qua hang núi Cơm, sang hang Vồng, ở đây có cây si cổ thụ rễ chùm cả miệng hang. Từ đây sang hang Láng, hang Ao Trai, giữa hang Ao Trai, lòng hang phình ra khoảng 30m.
Lối vào Hang Nấu Rượu (dài khoảng 200 m, rộng, nhiều nước nhỏ giọt từ trần hang)
Lối vào hang Tình (dài khoảng 120 m)
Lối vào Hang Ba Giọt dài 100 m, khúc khuỷu, lòng hang rộng
Không giống như ở Tam Cốc, Tràng An có thể tạo thành hành trình xuyên thủy khép kín mà không phải quay ngược lại. Các hang động ở đây lớn, dài và được những tác động của tự nhiên không ngừng biến đổi rất kỳ ảo. Quần thể hang động này được ví như một trận đồ bát quái. Các dãy núi, thung nước và hang động tạo thành một thế trận liên hoàn vào được mà không ra được nếu không phải là người am hiểu địa hình sở tại.
Lối vào hang Si (dài 40 m)
Lối vào Hang Sính (dài khoảng 120 m)
Mỗi thung là một bức tranh thủy mặc khác nhau về thế núi, dáng núi và hồ nước. Mây trời, non xanh, núi biếc hòa quyện với nhau, thoắt ẩn, thoắt hiện. Ðiều diệu kỳ ở đây là các thung được nối liền với nhau bởi các gạch nối là các động xuyên thủy có độ dài, ngắn khác nhau.
Những hang, động này chuyển tải nước đối lưu chảy thông từ khe núi này đến khe núi kia. Núi giăng thành luỹ bao bọc quanh hồ nước và ở giữa nổi lên khu đất với rừng cây mọc thành đảo.
Tràng An có hệ thống núi đá vôi và hang động tự nhiên hết sức đa dạng. Dưới chân các núi đá vôi, nhiều nơi còn có các hàm ếch, là dấu tích của biển. Chính vì vậy vùng núi đá vôi Hoa Lư – Ninh Bình còn được gọi là “Hạ Long trên cạn”. Đặc điểm này tạo cảnh quan nhiều dãy núi đá vôi thấp trùng điệp bao quanh các thung lũng là những hồ nước nối tiếp nhau, vừa hùng vĩ vừa nên thơ.
Khu Tràng An có 50 hang nước và 50 hang khô tập trung thành cụm với cấu tạo theo tầng lớp và liên hoàn do dấu vết thời kỳ biển tiến, biển thoái nên nước xâm thực, liên thông các hang động với nhau. Ở đây là các thung được nối liền với nhau bởi các động xuyên thủy. Những hang, động này chuyển tải nước đối lưu chảy thông từ khe núi này đến khe núi khác.
Hang động Tràng An xưa chính là hệ thống phòng thủ phía Nam của kinh thành Hoa Lư. Tại đây còn khá nhiều di tích lịch sử mà du khách sẽ gặp trên chặng đường hành hương. Trong đó tiêu biểu như Phủ Khống - nơi thờ 7 vị quan trung thần triều Đinh, gắn với các truyền thuyết khi vua Đinh Tiên Hoàng băng hà. Tại đây còn cây thị nghìn năm tuổi mà quả có 2 loại: 1 tròn và 1 dẹt.
Phủ Khống là nơi thờ 7 vị quan trung thần triều Đinh,
gắn với các truyền thuyết khi vua Đinh Tiên Hoàng băng hà.
Lối vào Hang Phủ Khống (dài 40 m)
Tiếp tục cuộc hành trình, du khách tới thung đền Trần nơi thờ trung vương tướng Trần Quý Minh, viên tướng trấn ải Sơn Nam thời Hùng Vương thứ 18. Đền Trình: là nơi thờ 2 giám quan mà dân gian cho rằng các ông đã canh gác tại khu vực này. Xuống thuyền lên thăm ngôi đền cổ được xây dựng từ đời Trần, bằng đá xanh nguyên khối, trạm trổ hoa văn tinh xảo.
Đền Trần thờ tướng Trần Quý Minh thuộc Đời Hùng Vương thứ 18
Lối vào hang Đền Trần (dài 100 m)
Đền Trần là nơi thờ trung vương tướng Trần Quý Minh, viên tướng trấn ải Sơn Nam thời Hùng Vương thứ 18. Sau khi thăm đền Trần, du khách sẽ được thuyền đưa đi qua hang Seo Lớn - chỉ có 98m nhưng lại chính là một chữ W phóng lớn của tự nhiên, qua hang Seo Bé để tới Phủ Khống - là nơi thờ 7 vị quan trung thần triều Đinh, gắn với các truyền thuyết khi vua Đinh Tiên Hoàng băng hà. Đền tựa lưng vào núi, mặt nhìn ra thung nước trong xanh, phong cảnh sơn thủy hữu tình. Nơi đây còn có cây Thị mà người đời vẫn truyền nhau rằng dễ đến nghìn năm tuổi. Nhưng điều hết sức lạ lùng ở cây Thị này là quả của nó thường có hai loại khác nhau, đó là một loại quả hình tròn và một loại quả hình dẹt rất lạ mắt.
Khi nạo vét ở các hang động phát hiện được các di tích từ thế kỷ thứ 10. Có khu vực với rất nhiều phế tích quan trọng khẳng định nơi đó là nơi sinh hoạt của các phân quyền ngày xưa ở thế kỷ thứ 14, nhà Trần như nồi gốm, các bát đĩa cổ. Các phế tích này rất giống với các phế tích tìm thấy ở Hoàng thành Thăng Long.
Hơn nữa, Khu du lịch sinh thái Tràng An còn là nơi có hệ sinh thái động thực vật đa dạng mà các nhà khoa học đã ví như một “bảo tàng địa chất ngoài trời” với khoảng hơn 310 loại thực vật bậc cao, nhiều loại rêu tảo và nấm.
Trong đó, một số loài gỗ thuộc diện quý hiếm như: sưa, lát, nghiến cùng nhiều loài cây có giá trị cao được sử dụng làm thực phẩm, làm thuốc chữa bệnh như: hoài sơn, kim ngân, bách bộ, rau sắng, …Ngoài ra, còn có khoảng 30 loài thú, hơn 50 loài chim, hàng chục loài bò sát, có một số loài thú quý hiếm như: sơn dương, báo gấm, chim phượng hoàng…
Đến với Khu du lịch sinh thái Tràng An để được thưởng ngoạn một bức tranh thủy mặc mê đắm lòng người với non nước, mây trời, khám phá những hang động kỳ ảo và có những phút giây thanh tịnh, thư giãn với văn hóa tâm linh riêng có của nơi đây.
